Όχι, δεν έχει καταλάβει αυτό που διάβασε
Ρωτήστε το παιδί σας:
“Νιώθεις έτοιμος; Πιστεύεις ότι έχεις διαβάσει σωστά; Κατάλαβες τις ασκήσεις που σου έδειξε ο καθηγητής;”
Ακούστε τι θα σας απαντήσει. Και μετά ξανασκεφτείτε το.
Οι απαντήσεις που θα σας δώσει μάλλον δεν θα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Και αυτό γιατί δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε την αυτοπεποίθησή μας στο διάβασμα. Νιώθουμε δηλαδή σίγουροι, αλλά δεν είμαστε έτοιμοι να εξεταστούμε πάνω σε αυτά που μελετήσαμε.
Έρευνες έχουν δείξει ότι είμαστε πολύ κακοί κριτές των ικανοτήτων και των επιδόσεών μας. Σκεφτείτε το: πόσες φορές σας έχει πει το παιδί σας ότι έγραψε 19-20 αλλά τελικά πήρε χαμηλότερο βαθμό;
Όταν ήμουν και εγώ μαθητής, αυτή ήταν μία από τις μεγαλύτερες αδυναμίες μου. Ήμουν σίγουρος ότι ήξερα να λύνω τις ασκήσεις, παρόλο που δεν είχα διαβάσει αρκετά.
Σήμερα αυτό το πρόβλημα το εντοπίζω και στους μαθητές που μου ζητούν βοήθεια. Ενώ βλέπουν ότι οι βαθμοί και τα αποτελέσματά τους είναι χειρότερα από ό,τι θα ήθελαν, δυσκολεύονται αφάνταστα να εντοπίσουν τα λάθη στο διάβασμα τους και τα σημεία όπου χρειάζονται εξάσκηση.
Μάλιστα, όσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο των γνώσεών τους, τόσο μεγαλύτερες και οι ψευδαισθήσεις τους! Δεν είναι σπάνιο ένας νέος μαθητής να ισχυρίζεται ότι “είναι έτοιμος” ενώ δεν έχει ακόμα λύσει ούτε καν τις βασικές ασκήσεις του βιβλίου.
Αυτό ονομάζεται φαινόμενο Ντάνινγκ-Κρούγκερ, και το έχουν μελετήσει πολλοί ψυχολόγοι τις τελευταίες δεκαετίες.
Με απλά λόγια, όταν η ικανότητά ενός μαθητή σε κάποιο μάθημα όπως η Φυσική ή τα Μαθηματικά είναι ακόμα χαμηλή, έχει δύο μεγάλα θέματα. Αφενός χρειάζεται εξάσκηση για να βελτιωθεί, αφετέρου του λείπει εμπειρία οπότε δυσκολεύεται να αναγνωρίσει πόση εξάσκηση χρειάζεται πραγματικά.
Ακόμα και οι πιο δυνατοί μαθητές εγκλωβίζονται συχνά σε αυτή την παγίδα. Νιώθουν υπερβολικά σίγουροι για τις ικανότητες τους, δεν καλύπτουν τα κενά τους, και τελικά εκπλήσσονται όταν παίρνουν χαμηλούς βαθμούς.
Ποια είναι λοιπόν η λύση; Αν θέλει ο μαθητής να βελτιώνεται και να διαβάζει στοχευμένα, πρέπει να μάθει να εντοπίζει τα λάθη και τις αδυναμίες του, και να κρίνει καλύτερα τις ικανοτήτές του.
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ
Βοηθήστε το παιδί σας να καταγράψει τις ασκήσεις που το δυσκολεύουν σε μία λίστα. Όταν έχει χρόνο, καλό είναι να τις ξαναλύνει και να μαθαίνει από τα λάθη του.
Στην περίπτωση που έχει αυταπάτες για την ικανότητά του σε κάποιο από αυτά τα μαθήματα, προτείνετε του να λύσει ένα “τεστάκι” με σχετικές ερωτήσεις και ασκήσεις. Αναπόφευκτα θα ανακαλύψει τις αδυναμίες του.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα; Σας προτείνω το βιβλίο Make It Stick των Peter C. Brown, Henry L. Roediger III και Mark A. McDaniel.
ΑΝ ΕΙΣΑΙ ΜΑΘΗΤΗΣ
Κάθε εβδομάδα θα έχεις νέες ερωτήσεις και ασκήσεις Φυσικής, Μαθηματικών και Χημείας για το σπίτι. Προφανώς θα πρέπει να τις λύσεις, αλλά πρόσεξε και τον τρόπο που σκέφτεσαι.
Προσπάθησε να αντιληφθείς αν έχεις υπερβολική αυτοπεποίθηση. Είσαι όντως ικανός σε αυτά που μελέτησες; Τέσταρε τον εαυτό σου για να δεις αν υπάρχουν αδυναμίες που σου ξέφυγαν.