Πώς μαθαίνουμε χρησιμοποιώντας τη φαντασία
Το διάβασμα θέλει κόπο. Ειδικά στην περίπτωση της Φυσικής και των Μαθηματικών, οι γνώσεις και θεωρίες που πρέπει να αποστηθίσει ο μαθητής φαίνονται συνήθως “περίεργες” και είναι αρκετά δύσκολες στην απομνημόνευση.
Ακόμα και αν χρησιμοποιεί τεχνικές ενδυνάμωσης της μνήμης, κάποια στιγμή θα κουράζεται και θα πρέπει να σταματά το διάβασμα μέχρι την επόμενη ημέρα.
Το να σταματά όταν κουράζεται δεν είναι απαραιτήτως κακό, μπορεί μάλιστα και να βοηθήσει. Θα ήταν όμως σίγουρα καλύτερο αν η αποστήθιση ήταν ευκολότερη και κουραζόταν λιγότερο.
Μπορεί να γίνει, αρκεί να μάθει να εκμεταλλεύεται τη μνήμη του με φαντασία:
Η σκέψη λειτουργεί πολύ πιο οπτικά από ό,τι νομίζουμε. Θυμόμαστε πιο εύκολα όταν έχουμε κατά νου εικόνες και οπτικοποιήσεις που έχουμε δει.
Αποθηκεύουμε στο μυαλό μας τις πληροφορίες συνδεδεμένες μεταξύ τους, όχι ξεχωριστά την κάθε μία. Άρα θυμόμαστε πιο εύκολα όταν καταφέρνουμε να συνδυάζουμε όσα έχουμε μάθει.
Δείτε πέντε ιδέες που μπορεί να προσθέσει το παιδί σας στον τρόπο που διαβάζει ώστε να αξιοποιεί καλύτερα τη μνήμη του:
Να συνδέει τις νέες γνώσεις με καθημερινές εμπειρίες. Για παράδειγμα, αν θέλει να θυμάται ευκολότερα την μετάδοση της θερμότητας, ας σκέφτεται πόσο κρύο νιώθει το ποτήρι νερό που κρατάει, πόσο δροσερός είναι ο αέρας από το κλιματιστικό και πόσο “καίει” ο ήλιος το καλοκαίρι.
Να συνδυάζει τις νέες γνώσεις με γνώσεις προηγούμενων κεφαλαίων ή τάξεων. Για παράδειγμα, πώς αλληλεπιδρούν ο δεύτερος και τρίτος νόμος του Νεύτωνα με όσα έχει μάθει για την κίνηση των σωμάτων;
Να φτιάχνει οπτικές παρομοιώσεις για να ζωντανεύει τη θεωρία. Για παράδειγμα, ας φανταστεί το ηλεκτρικό ρεύμα σαν νερό που ρέει. Σε αυτή την περίπτωση η τάση θα μοιάζει με πίεση, και η πηγή με αντλία. Καθώς θα μαθαίνει περισσότερες λεπτομέρειες, η παρομοίωση του θα αλλάζει. Για αρχή όμως μπορεί να το βοηθήσει.
Να φαντάζεται ότι συμμετέχει και εκείνο στα παραδείγματα που διαβάζει. Ότι είναι ηλεκτρόνιο και κινείται μέσα στο κύκλωμα, περνώντας από τους κόμβους και ακολουθώντας διαφορετικούς κλάδους.
Να αναζητά τη σημασία της θεωρίας που διαβάζει για την καθημερινή του ζωή. Ποιες εφαρμογές της μπορεί να εντοπίσει; Πώς χρησιμοποιήθηκε; Μπορεί να ψάξει στο σχολικό βιβλίο, ή στο διαδίκτυο. Ό,τι και αν εντοπίσει, ας τα έχει κατά νου για να δυναμώνει τις συνδέσεις μεταξύ των πληροφοριών στο μυαλό του.
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ
Πολλές φορές επικεντρωνόμαστε στην καθαρή αποστήθιση και εξάσκηση, και ξεχνάμε να χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας. Βλέπουμε την δημιουργική αναζήτηση σαν πολυτέλεια, και την αγνοούμε ως πιο ασήμαντη σε σχέση με τις ασκήσεις και ερωτήσεις του βιβλίου.
Τώρα όμως που ξέρετε ότι η φαντασία μπορεί να δυναμώσει την μνήμη του παιδιού σας, καθοδηγήστε το ώστε να δυναμώνει τις γνώσεις του με δημιουργικό τρόπο, ακολουθώντας τις παραπάνω ιδέες.
Μπορούν αυτές οι διαδικασίες να αντικαταστήσουν την μελέτη; Όχι, αλλά μπορούν να την ενισχύσουν και να οδηγήσουν σε βαθύτερες γνώσεις.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα; Σας προτείνω το βιβλίο Make It Stick των Peter C. Brown, Henry L. Roediger III και Mark A. McDaniel.
ΑΝ ΕΙΣΑΙ ΜΑΘΗΤΗΣ
Διάβασε ξανά την παραπάνω λίστα. Πόσες από αυτές τις ιδέες μπορείς να εφαρμόσεις στο δικό σου διάβασμα; Δεν χρειάζεται να διαλέξεις και τις πέντε, αλλά ούτε και να τις χρησιμοποιείς κάθε μέρα. Ξεκίνα όμως να βοηθάς τον εγκέφαλό σου να θυμάται πιο εύκολα, και σύντομα θα χτίσεις πολύ καλύτερη κατανόηση της ύλης.